Theo Hiệp hội Chế biến và Xuất khẩu Thủy sản Việt Nam, trong 5 tháng đầu năm, các nhà máy chế biến cá tra Việt Nam đã nỗ lực chạy hết công suất chế biến, tổng giá trị xuất khẩu đạt 1,21 tỷ USD, tăng gần 90% so với cùng kỳ năm ngoái. Sự tăng trưởng tốt ở hầu hết các thị trường xuất khẩu lớn bù đắp cho hơn 3 năm ngành cá tra bị tổn thương nặng nề do Covid-19. Dự báo, xuất khẩu cá tra có thể đạt 2,6 tỷ USD trong năm nay.
Trung Quốc - Hồng Kông
Tính đến hết tháng 5/2022, tổng giá trị xuất khẩu cá tra sang thị trường này đạt hơn 317 triệu USD, tăng 124% so với cùng kỳ năm trước. Cuộc chạy đua ngăn Covid-19 tại một số điểm nóng, trong đó có Thượng Hải, các cảng hàng hóa lớn, nhà máy phải đóng cửa đã ảnh hưởng chuỗi cung ứng toàn cầu, chuỗi hàng hóa của nội bộ quốc gia nước này. Chính vì vậy mà trong quý 1/2022, nhập khẩu cá thịt trắng của Trung Quốc giảm mạnh, trong đó khối lượng nhập khẩu cá minh thái từ Nga giảm 60%. Nhưng cho tới hết tháng 5/2022, xuất khẩu cá tra sang Trung Quốc - Hồng Kông vẫn tăng trưởng dương liên tiếp ba con số. Tới nay, giá cá tra phile xuất khẩu trung bình sang Trung Quốc dao động từ 3,15-3,25 USD/kg, cao hơn 0,5 USD/kg so với cùng kỳ năm trước. Hiện nay, có gần 100 doanh nghiệp cá tra Việt Nam tham gia xuất khẩu sang thị trường Trung Quốc - Hồng Kông.
Mỹ
Năm tháng đầu năm 2022, tổng giá trị xuất khẩu cá tra sang Mỹ đạt 310 triệu USD, tăng 131%. Trong đó, riêng tháng 5/2022, giá trị xuất khẩu cá tra sang thị trường này đạt 69 triệu USD, tăng 114%. Giữa tháng 5/2022, Cơ quan Thanh tra và An toàn Thực phẩm Hoa Kỳ (FSIS) - Bộ Nông nghiệp Hoa Kỳ đã ra thông báo công nhận thêm 6 nhà máy chế biến cá tra Việt Nam được phép chế biến, xuất khẩu sản phẩm cá tra sang thị trường Mỹ nâng tổng số nhà máy được công nhận lên con số 19. Cho tới nay, xuất khẩu cá tra sang thị trường Mỹ vẫn đang ổn định tốt. Theo số liệu thống kê mới nhất của ITC, tới cuối tháng 4/2022, giá cá tra đông lạnh nhập khẩu của Mỹ từ Việt Nam đã lập thêm đỉnh mới đạt gần 5 USD/kg, cao hơn so với cùng kỳ năm trước gần 2 USD/kg. Đây là mức giá tăng mạnh chưa từng có trong 3 năm trở lại đây.
Thị trường CPTPP
Xuất khẩu cá tra đông lạnh sang Mexico, Canada, Australia và Nhật Bản trong 5 tháng đầu năm nay tiếp tục tăng trưởng khả quan. Tính đến hết tháng 5/2022, CPTPP là khối thị trường xuất khẩu lớn thứ 2 của các doanh nghiệp xuất khẩu cá tra Việt Nam (sau Trung Quốc - Hồng Kông và Mỹ). Nhu cầu nhập khẩu cá tra từ các nước trong khối liên tục tăng trưởng trong 5 tháng liên tiếp với giá trị đạt 146,5 triệu USD, tăng 64% so với cùng kỳ năm trước. Trong đó, xuất khẩu sang Mexico đạt 51,8 triệu USD, tăng 71%; Canada đạt 27,5 triệu USD - tăng 86%; Australia đạt 16,5 triệu USD - tăng 29%; Nhật Bản đạt 14,6 triệu USD - tăng 64%. Dự báo trong quý II/2022, xuất khẩu cá tra đông lạnh sang khối thị trường này tăng hơn 35% so với quý trước - đạt khoảng 110 triệu USD.
Mexico chiếm tỷ trọng lớn nhất trong nhóm thị trường CPTPP
Nhiều doanh nghiệp thủy sản Việt Nam (gồm các doanh nghiệp chế biến cá tra tại Đồng Tháp, An Giang, Bến Tre, Cần Thơ và Vĩnh Long) đang đẩy mạnh xuất khẩu cá tra sang Mexico. Xuất khẩu cá tra đến thị trường này chiếm tỷ trọng lớn nhất trong nhóm thị trường CPTPP. Ước giá trị xuất khẩu cá tra đến Mexico trong nửa đầu năm 2022 chiếm 35% tổng giá trị của toàn khối. Hiện nay, Việt Nam xuất khẩu chủ yếu hai sản phẩm cá tra chính sang Mexico gồm: sản phẩm cá tra phile đông lạnh và cá tra cắt khúc đông lạnh.
Tính đến nửa đầu tháng 5/2022, giá xuất khẩu trung bình cá tra phile đông lạnh sang thị trường Mexico đã tăng lên từ 2,6-2,75 USD/kg. Nhiều doanh nghiệp cá tra đã quyết định chuyển từ một số thị trường khác sang thị trường Mexico. Trong quý 2/2022, có hơn hơn 30 doanh nghiệp thủy sản Việt Nam xuất khẩu cá tra sang Mexico. Hai doanh nghiệp có giá trị xuất khẩu lớn nhất là: Công ty Cổ phần Đầu tư và Phát triển Đa Quốc Gia I.D.I và Công ty TNHH Cá Việt Nam.
Theo thống kê sơ bộ, Top 10 doanh nghiệp cá tra Việt Nam xuất khẩu sang thị trường Mexico gồm có: Công ty TNHH xuất nhập khẩu Cỏ May; Công ty TNHH Thương mại và Dịch vụ Thực phẩm Thành Đạt; Công ty TNHH Đại Thành; Công ty TNHH Cá Việt Nam; Công ty TNHH Hùng Cá; Công ty CP Thủy sản Hải Sáng; Công ty CP Thủy sản Trường Giang; Công ty CP Thủy sản Trường Phát; Công ty Cổ phần Đầu tư và Phát triển Đa Quốc Gia I.D.I; Công ty TNHH MTV Trần Hân.
Thị trường khác
Ngoài ba thị trường xuất khẩu lớn kể trên, trong 5 tháng đầu năm 2022, xuất khẩu cá tra sang EU, Thái Lan, Brazil, Anh, Colombia, Ai Cập vẫn tăng trưởng tốt. Tổng giá trị xuất khẩu sang EU đạt 88,6 triệu USD, tăng 89%; sang Thái Lan tăng 85%; Brazil tăng 51%...
Giá xuất khẩu tốt, ổn định, giá nguyên liệu trong nước giảm nhẹ dao động 31.500-32.000 đồng/kg, giảm 500 đồng/kg. Tuy nhiên, dự báo giá cá thương phẩm trung bình trong thời gian tới vẫn giữ ổn định do nhu cầu nhiều thị trường xuất khẩu vẫn lớn.
Ngọc Thúy (Tổng cục Thủy sản)
